Gezins- en opvoedingsondersteuning - Huizen van het Kind
Opvoedingsondersteuning en gezinsondersteuning zijn centrale thema's van het Kenniscentrum Gezinswetenschappen. Op vraag van en samen met verschillende organisaties (o.a. Huizen van het Kind, Kind en Gezin, vzw De Keerkring enz.) trachten we de behoeften van ouders in het vizier te krijgen, het aanbod daar op af te stemmen en het bereik van de werking te versterken.
Het kenniscentrum en de opleiding Gezinswetenschappen bieden ondersteuning aan Huizen van het Kind, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, inloopteams, opvangvoorzieningen, enz.
Zijn er thema's waarvoor jouw team of werking bijkomende input kunnen gebruiken? Bijvoorbeeld: de behoeften van ouders in kaart brengen, (nieuwe) werkvormen of thema’s verkennen of uitwerken, de toegankelijkheid van de werking versterken? Laat het ons weten en misschien kunnen onderzoekers of bachelorstudenten met jouw vragen aan de slag.
Samen met je netwerk gezinnen ondersteunen
Op 20 november 2023 waren Simonne Vandewaerde en Kristien Nys op vraag van verschillende werkveldactoren uit Gent-Scheldekracht te gast in Gent. Ze deelden er hun inzichten en praktijkervaringen over hoe je vanuit een netwerk gezinnen op een toegankelijke en werkbare manier kan ondersteunen.
Volgende thema’s kwamen aan bod:
- Hoe kunnen gezins- en opvoeding ondersteunende initiatieven komen tot een efficiënte samenwerking, onderlinge afstemming, behoud van eigenheid en … een vlotte doorverwijzing en toeleiding? Wanneer, hoe en naar wie of wat ‘schakel’ je nu het best door? Welke plaats en ‘stem’ krijgen ouders en kinderen hierin?
- Wat zegt onderzoek over ‘wat werkt’ in grootstedelijke gezins- en opvoedingsondersteuning? En ook: door welke ‘good practices’ uit Brussel zou een stad als Gent zich kunnen laten inspireren?
De bijeenkomst was een initiatief van:
- Samen1plan Gent – Scheldekracht
- Project Onderwijsinternaten – Welzijn (CNOW1)
- Huis van het Kind Gent (Regioteams Opgroeien Gent, CKG Sloeberhof, Opvoedingswinkel Gent)
- Huis van het Kind Destelbergen
- Huis van het Kind Laarne Wetteren Wichelen
Het belang van steun bij opvoeden en ouderschap, vanuit Vlaams en Nederlands perspectief.
Wat kunnen we leren uit de Vlaamse en Nederlandse context? Tijdens het Congres Opgroeien op 8 december 2023 gaf Kristien Nys een uiteenzetting over ondersteuning van ouders vanuit het Vlaamse perspectief, Caroline Vink van het Nederlandse Jeugdinstituut stond in voor het Nederlandse verhaal.
Een overzicht van onze belangrijkste projecten over dit thema
- Tool voor Huizen van het Kind - Zicht op lokale noden en behoeften. In het najaar van 2020 heeft Kristien Nys samen met Karla Van Leeuwen (KULeuven) een online tool ontwikkeld die de Huizen van het Kind kan helpen om lokale behoeften in kaart te brengen en om de bevindingen terug te koppelen naar ouders, burgers en beleidsmedewerkers.
Op 17 december 2020 lanceerde EXPOO deze tool op hun website.
Je kan ook een pdf-versie van de tool raadplegen.
Tijdens de fold-up meeting van 2 februari 2021 werd een aantal topics uit deze tool belicht. - Studenten van de opleiding Gezinswetenschappen (Odisee) maakten in het voorjaar 2018 een analyse van de websites van 41 Huizen van het Kind. Aangemoedigd door de interesse van HvhK-medewerkers die op 5 maart 2018 deelnamen aan een dialoogmoment op onze campus (zie verder), voerden we in het najaar 2018 een QuickScan uit en schreven we een rapport met algemene bevindingen en aanbevelingen voor de HvhK. Elk van de 41 HvhK kreeg ook een ‘op maat’ geschreven feedbackfiche over hun website. De concrete en bruikbare feedback werd gesmaakt: verschillende huizen meldden ons dat ze met de feedback aan de slag zouden gaan.
- Met steun van de VGC bevroegen we in het najaar 2018 Brusselse (toekomstige) ouders, Nederlandstalige en Franstalige diensten over de ondersteuningsnoden van ouders en over de mogelijkheden en voorwaarden om tot een geïntegreerde gezinsondersteuning te komen in Brussel.
Meer informatie over dit onderzoek is hier terug te vinden. - In juni 2016 bevroeg Kind en Gezin de Huizen van het Kind over hun werking. Met welke actoren werken ze samen? Wie willen ze bereiken? Op welk aanbod en op welke thema's zetten ze in?
Het kenniscentrum verwerkte de vragenlijsten en publiceerde in 2017 het onderzoeksrapport. - Op vraag van de gemeente Dilbeek en het Dilbeekse Huis van het Kind, onderzochten we, in samenwerking met prof. dr. Karla Van Leeuwen (Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, KULeuven), de vragen en ondersteuningsnoden van ouders in Dilbeek. De bevindingen werden in een onderzoeksrapport gebundeld.
- Samen met het Dilbeekse Huis van het Kind en hun partners organiseerden we rondetafelgesprekken met ouders en het werkveld. Ze formuleerden concrete voorstellen om het ondersteuningsaanbod in Dilbeek te versterken, om het aanbod nog beter bekend te maken, om ouders in de werking van het Huis van het Kind te betrekken. De presentatie van de voornaamste voorstellen kan je online bekijken.
- Op donderdag 26 mei 2016 organiseerde EXPOO i.s.m. het kenniscentrum een webinar over opvoedingsondersteuning. Kristien Nys baseerde haar lezing als experte op de resultaten van dit onderzoek.
- Vzw De Keerkring, de initiatiefnemer van de Opvoedingslijn, vroeg ons om een stakeholdersbevraging uit te voeren bij ouders en het werkveld. Samen met prof. dr. Karla van Leeuwen en studenten van de bacheloropleiding Gezinswetenschappen bevroegen we ouders (face to face en focusgroep) en het werkveld (websurvey) over opvoeding, opvoedingsvragen en ondersteuningsnoden en -mogelijkheden. Het onderzoeksrapport kan je online nalezen.
- Thuiscompagnie wil de hulpverlening aan gezinnen in armoede verbeteren en meer afstemmen op hun eigen levensdoelen. In Limburg is Thuiscompagnie actief in tientallen gezinnen.
Op vraag van de Vlaamse overheid evalueerden wij dit project. Wij bekeken hoe de Limburgse gezinnen en de begeleiders de specifieke aanpak van Thuiscompagnie ervaren. Het onderzoeksrapport kan je online nalezen. -
Opdat ook andere actoren aan de slag zouden kunnen gaan met de aanpak van Thuiscompagnie, werden de ervaringen in Limburg en de onderzoeksbevindingen in een draaiboek gebundeld.
Dit draaiboek werd voorgesteld tijdens een studiedag in 2014.
Je kan het draaiboek online nalezen.
Op zoek naar ondersteuning?
Stuur je thema's en vragen in de loop van het voorjaar, best voor 1 april, door naar kcgezinswetenschappen@odisee.be. Wij bekijken dan of onderzoeksmedewerkers of studenten Gezinswetenschappen (professionele bachelor) met ruggensteun van praktijkbegeleiders en bachelorproefbegeleiders, met jouw thema’s of vragen aan de slag kunnen gaan.
Meer informatie over de wijze waarop je studenten in je organisatie kan inzetten en enkele voorbeelden van onderzoeksvragen die je kan stellen voor de bachelorproeven of andere projecten vind je in de flyer hiernaast .
Onderzoekers
Onze experte over deze thema's is Kristien Nys.
Ze neemt als lector in de opleiding Gezinswetenschappen, als onderzoekster van het kenniscentrum en als praktijkonderzoekster aan de onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KULeuven, zowel onderwijs-, onderzoeks- als ondersteuningsopdrachten over dit thema voor haar rekening.
Wat niet wegneem dat aan elk van de vermelde onderzoeksprojecten doorgaans verschillende onderzoekers hebben meegewerkt.
