Thuiscompagnie, draaiboek voor versterkend en verbindend werken met kwetsbare gezinnen
Thuiscompagnie schakelt verzorgenden in om de levenskwaliteit van kansarme gezinnen te verhogen. Dit draaiboek beschrijft de unieke aanpak van dit project.
De levenskwaliteit van kansarme gezinnen verhogen. Dat wil Thuiscompagnie, een initiatief van de Provincie Limburg, bereiken door verzorgenden in te schakelen. Dit draaiboek laat toe om de unieke aanpak van dit project ook in andere regio's toe te passen.
Thuiscompagnie wil de hulpverlening aan gezinnen in armoede verbeteren en meer afstemmen op hun eigen levensdoelen. Zoals de naam zegt: letterlijk thuis, in het gezin, aanwezig zijn. Tijd maken, tijd geven. Samen met, niet in plaats van, de gezinsleden zoeken naar directe oplossingen van heel praktische problemen. 'Samen doen' is een van de kernbegrippen. Niet door 'specialisten' te sturen, maar door de mensen die nu al in het gezin komen, in te schakelen. Verzorgenden, bijvoorbeeld; zij hebben heel wat potentieel en nemen in Thuiscompagnie die taak op. Zij worden opgeleid en gecoacht om versterkend en verbindend met de gezinnen aan de slag te gaan.
In Limburg is Thuiscompagnie sinds 2011 actief in tientallen gezinnen. Vijf partners hebben de krachten gebundeld en werken samen met een dertigtal OCMW's.
Draaiboek
Dit draaiboek is ontstaan vanuit het werk van Thuiscompagnie met maatschappelijk kwetsbare gezinnen, met verzorgenden, coachen, (regio- of sector)verantwoordelijken, met diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg en tal van andere hulpverleners.
De handvatten die je in dit handboek kunt terugvinden, zijn in eerste instantie op deze actoren afgestemd. We zijn er echter van overtuigd dat dit draaiboek ook inspiratie kan bieden voor andere werkvelden en domeinen die in hun werking (nog) beter tegemoet willen komen aan de krachten en noden van maatschappelijk kwetsbare gezinnen.
Het draaiboek bestaat uit elf hoofdstukken die je wegwijs maken in de vele aspecten en uitdagingen van het versterkend en verbindend werken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen.
In het voorwoord lees je hoe je dit draaiboek optimaal kunt gebruiken. Je vindt er ook een verklarende woordenlijst en een handige lijst met afkortingen. Het eerste hoofdstuk licht in een notendop de werking van Thuiscompagnie toe. Al de andere hoofdstukken behandelen één deelaspect of thema van Thuiscompagnie. Elk hoofdstuk kan ook apart gelezen worden:
- een beknopte beschrijving van de inhoudelijke en praktisch organisatorische aanpak van Thuiscompagnie;
- de visie op maatschappelijke kwetsbaarheid en de samenleving en de implicaties daarvan voor het werken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen;
- de leef- en belevingswereld van maatschappelijk kwetsbare gezinnen die op Thuiscompagnie een beroep doen;
- het sociaal netwerk van gezinnen in Thuiscompagnie en hoe je dat kan aanspreken en verbreden;
- de taken en het profiel van de verzorgende en de coach of de persoon die haar vanuit de dienst bij haar opdracht kan ondersteunen;
- de stappen die in het ondersteuningstraject doorlopen worden;
- de mogelijkheden om vanuit een krachtgerichte blik aan motivatie en vooruitgang te werken en die in beeld te krijgen;
- coachingsstrategieën en thema’s die een coach in de ondersteuning van het gezin en de verzorgende kan inzetten;
- een brede waaier aan methodieken en instrumenten die vanuit Bind-Kracht en andere contexten concreet vertaald werden naar het ondersteuningswerk van Thuiscompagnie;
- aandachtpunten en mogelijkheden om tot een goede samenwerking, afstemming, met andere hulpverleners te komen;
- handvatten om het versterkend en verbindend werken op dienstniveau, in al zijn praktisch organisatorische, inhoudelijk ondersteunende aspecten en deontologische en ethische aspecten een plaats te geven.
Evaluatie-onderzoek
In 2013 vroeg toenmalig Vlaams minister Ingrid Lieten, bevoegd voor armoedebestrijding, aan ons om dit project te evalueren. Kristien Nys, specialiste inzake opvoedingsondersteuning in kwetsbare gezinnen, ging kijken hoe de gezinnen en de begeleiders de specifieke aanpak van Thuiscompagnie ervaren. De resultaten werden op 8 oktober 2013 door minister Ingrid Lieten aan de pers voorgesteld in het Provinciehuis te Hasselt.
Studiedagen
Op 7 mei 2014 organiseerde de provincie Limburg de studiedag 'Thuiscompagnie gaat door!' Deze studiedag richtte zich tot al de betrokken actoren in het project en al de Limburgse diensten en voorzieningen die in de toekomst (verder) met Thuiscompagnie aan de slag willen gaan.
Op 22 oktober 2014 organiseerden wij samen met de Provincie Limburg een studiedag om het brede werkveld te laten kennismaken met de aanpak van Thuiscompagnie. We stelden daar ons onderzoeksrapport voor en de deelnemers kregen ook het draaiboek mee.
Reportage
TV Limburg maakte de reportage 'Thuiscompagnie in de praktijk', met medewerking van gezinswetenschapster Katleen Heussen: 'Je moet mensen met een open blik tegemoet treden, niet dadelijk etiketten plakken.'