Racisme-ervaringen van ouders en kinderen: een uitdaging voor gezinsondersteuning

Het doel van dit onderzoek is om de ervaringen van gezinnen te belichten vanuit hun eigen beleving van racisme-ervaringen. Vooral de ervaringen van ouders zijn onderschat, ondervertegenwoordigd en onderbelicht in de literatuur. We bekijken de effecten van racisme-stress op ouderschap en gezinnen.

Impact op kinderen en jongeren

'We kunnen stellen dat chronisch blootgesteld worden aan racisme (welk soort racisme dan ook), direct of indirect, bedoeld of onbedoeld, traumatisch kan zijn voor een kind'. Dat besluit Birsen Taspinar op basis van haar jarenlange ervaring met de psychosociale begeleiding van mensen die te maken krijgen met racisme. In haar artikel, Racisme en de psychologische effecten op het kind, dat ze voorstelde op een studiedag over dit thema, in 2015 georganiseerd door de Kinderrechtencoalitie, legt ze uit hoe diep ervaringen met racisme inwerkten op de ontwikkeling van kinderen.

Deze vaststelling zien we overvloedig bevestigd in het boek ‘Racisme: over wonden en veerkracht’ van Naima Charkaoui, dat in maart 2019 op onze campus werd voorgesteld.

Ouders aan de zijlijn?

Ouders weten niet altijd goed hoe ze hiermee kunnen omgaan. Sommige ouders vermijden het bespreken van het onderwerp met hun kinderen. Andere ouders willen hun kinderen weerbaar maken tegen racisme door hen actief vaardigheden aan te leren.

Ouders worden ook zelf met racisme geconfronteerd, soms in het bijzijn van hun kinderen. Eigen racisme-ervaringen van ouders, die onvoldoende zijn verwerkt, kunnen de ouder-kindrelatie bemoeilijken. Andere ouders werden zelf net niet met racisme geconfronteerd en kunnen hun eigen ervaringen dan ook niet in de opvoeding inbrengen.

Staan ouders machteloos aan de zijlijn? Hoe kunnen ze hun kind beschermen? 

Hoe kunnen we ouders beter ondersteunen bij racisme-ervaringen van hun kinderen?

Bij de boekvoorstelling organiseerden we als kenniscentrum een workshop over deze thematiek. Er zijn immers nog maar weinig goede praktijken in gezinsondersteuning die voorbeelden kunnen bieden.

Hoe kunnen we als gezinsondersteuners deze ouders, kinderen en jongeren, beter begeleiden?

Boek 

Dit project bouwt verder op de bevindingen van Birsen Taspinar en onze workshop.

In de loop van 2020 en 2021 heeft Birsen Taspinar tientallen ouders gesproken over dit onderwerp.

Einde 2023 verschijnt bij Acco haar boek over dit project.

EHBO bij racisme-stress en trauma

Op basis van de bevragingen ern ervaringen willen we vormingsmateriaal ontwikkelen.

We ontwikkelden ook een tool die heel concreet kan helpen bij de begeleiding van ouders en kinderen die te maken hebben met racisme-stress en trauma.

Je kan deze tool hier downloaden.