Connect-team. Vaders en moeders verbinden als samenwerkend team.

Coparenting

Gelijkwaardig ouderschap krijgt vorm in de dialoog tussen partners. We maken gebruik van het concept ‘coparenting’. Daaronder verstaan we een opvoeding waarbij ouders samen verantwoordelijkheid dragen voor het opvoeden, en omvat de steun en coördinatie die ouders vertonen in de zorg en het opvoeden van kinderen.

Coparenting hangt samen met de kwaliteit van de partnerrelatie van ouders. Koppels die goed onderling communiceren, samenwerken en conflicten kunnen oplossen, hebben een grotere kans dat ze op een effectieve manier samen kunnen opvoeden.

Genderdimensie

De band tussen gelijkwaardig ouderschap en de partnerrelatie kent een genderdimensie. Een sterke partnerrelatie, gesteund op vertrouwen en acceptatie, stimuleert vaders om een actieve en betrokken ouderrol op te nemen. Bij relatieproblemen trekken mannen zich meer dan vrouwen terug uit de opvoeding. Aanmoediging van de moeder kan ertoe bijdragen dat mannen hun rol als vader actiever opnemen.

Anderzijds evolueert de taakverdeling na de komst van kinderen bij veel gezinnen in een meer traditionele richting. Dit leidt vooral bij moeders tot ontevredenheid in de partnerrelatie. Na de geboorte van het eerste kind gaat er veel energie en tijd naar kinderzorg en vermindert de kwaliteit van de onderlinge communicatie tussen de partners.

Lage drempel

Vaders en moeders vinden het niet steeds gemakkelijk om het gesprek over het ouderschap, de opvoeding en de taakverdeling aan te gaan. Het aanbod dat laagdrempelig inzet op het stimuleren van dialoog tussen partners, zonder dat daarbij sprake hoeft te zijn van problemen, is beperkt en nog weinig gekend. 

Het werkveld ziet mogelijkheden in online en blended initiatieven om grote groepen ouders en nieuwe doelgroepen te bereiken. Onlinehulp is laagdrempelig,  minder stigmatiserend, en financieel en logistiek aantrekkelijker dan face-to-face hulp. 

Toegankelijk en divers

Het is essentieel dat het webplatform voldoet aan de reële behoeften en concrete vereisten van gezinnen. Even belangrijk is dat webplatform inclusief is en de diversiteit van hedendaagse gezinnen weerpiegelt. We betrekken organisaties die expertise hebben in het bereiken van vaders, personen met verschillende levensbeschouwelijke en culturele achtergronden en gezinnen in armoede. Ook verschillende gezinsvormen, gezinnen met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden en gezinnen in armoede. Ook nieuw samengesteld gezinnen moeten zich in het aanbod kunnen vinden want bestaande benaderingen over samenwerken tussen ouders zijn niet zonder aanpassingen toepasbaar in nieuw samengestelde gezinnen.

Testfase

In 2022 deden we interviews met de zeven partnerorganisaties, met een dertigtal ouders door studenten ICT en met tien ouders door de onderzoekers. We maakten een inventaris van het online aanbod voor relatieondersteuning en we selecteerden good practice formats.

We kwamen tot een prototype van het webplatform. Dit reikt methodieken aan om vaders te inspireren, te ondersteunen, te versterken in het ouderschap en in de communicatie tussen partners als ouders, aan de hand van korte artikels, beelden, videofragmenten, podcasts en webinars over de vader-kindrelatie en de partnerrelatie. Telkens wordt hier een ‘interactief’ element aan gekoppeld: een uitdaging, een opdracht, een spel, een leidraad om het gesprek tussen ouders, partners, ouders en kinderen, en ouders in een groep te faciliteren.

Het prototype werd in het najaar van 2022 getest door studenten Gezinswetenschappen bij vijftien vaders en door onderzoekers bij zeven vaders. Op basis van hun feedback wordt het webplatform in 2023 verder ontwikkeld en getest.

Deze partnerorganisaties bieden het webplatform online aan: 

• De Gezinsbond integreert het platform in het bestaande aanbod over ouderschap en opvoeding. In samenwerking met de Gezinsbond ontwikkelen we webinars die op een bepaald tijdstip worden aangeboden en nadien toegankelijk zijn via het webplatform.
• Vaderklap maakt het platform kenbaar via stories op hun blog, Facebook-, Instagram- en Twitter-account. 
• Encounter Vlaanderen biedt het platform aan in de bestaande reeks van webinars, die een eerste kennismaking vormen met hun aanbod. 

Deze partnerorganisaties bieden het webplatform als aanvulling op face-to-face (groeps)gesprekken:

• Vzw De Brug zoekt vaders met migratieachtergrond op, via zelforganisaties, moskeeën en caféhuizen, waarna ze groepsmomenten (met telkens maximaal 15 vaders) organiseren. Het webplatform zal een aanvulling zijn op deze groepsgesprekken.
• Kraamverzorgenden van Ferm Thuiszorg zullen een vorming krijgen over gedeeld ouderschap en het betrekken van vaders. Ze  kunnen doorverwijzen naar het webplatform wat dan de aanleiding kan zijn voor een gesprek met de kraamverzorgende. 
• In de begeleiding van gezinnen door Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning komen regelmatig vragen en zorgen over verschillen in de opvoeding tussen ouders en betrokkenheid van één van de ouders naar voor. In het kader van dit project zullen begeleiders gebruik maken van het platform als aanvulling op hun begeleiding. 

Onze partners bereiken diverse gezinnen op heel diverse wijze:

• Vzw De Brug organiseert opvoeddebatten gericht naar vaders met migratieachtergrond die (nog) niet door reguliere opvoedingsondersteuning worden bereikt. De afstemming tussen vaders en moeders, en het belang van een actieve betrokkenheid van vaders in de opvoeding, zijn thema’s die in de opvoeddebatten aan bod komen. 
• De Gezinsbond is een vrijwilligersorganisatie met 200.000 leden-gezinnen in Vlaanderen. De dienst Sociaal-Cultureel Werk werkt een aanbod uit dat voor iedereen open staat.  
• Encounter Vlaanderen vzw is de lokale verankering van de internationale Marriage Encounter beweging. Dit is een vrijwilligersbeweging met ongeveer 700 leden die zich in het bijzonder richt op de communicatie binnen koppels. Encounter Vlaanderen biedt ervaringsgerichte vormingsactiviteiten geënt op wetenschappelijke inzichten uit de psychologie. De voorbije jaren ontwikkelden ze naast hun live-aanbod een online-aanbod. 
• Vaderklap inspireert vaders via digitale en live kanalen. De website bereikt 5.500 unieke bezoekers per maand, de Facebookpagina heeft 6.150 volgers en de Instagrampagina 3.460 volgers. 
• Ferm Thuiszorg biedt kraamzorg tijdens de eerste weken na de bevalling en gezinszorg wanneer er nood aan ondersteuning is.  De perinatale periode, wanneer ouders een nieuw evenwicht moeten zoeken in het partnerschap en ouderschap, is een uitgelezen moment om met deze thematiek aan de slag te gaan. De organisatie focust op emotioneel welbevinden bij de moeders. Ook de betrokkenheid van vaders kan bijdragen aan dit welbevinden.  
• CKG Kapoentje biedt opvoedingshulp aan gezinnen met jonge kinderen (prenataal tot 12 jaar) in De Panne, Veurne, Koksijde, Middelkerke, Nieuwpoort, Oostende, Gistel, Ichtegem, Oudenburg, Bredene, De Haan en Blankenberge. Zij zijn voortrekkers in de opvoedingsondersteuning aan kwetsbare gezinnen waarbij ouders zelf het heft in handen nemen (Grote Prijs van de opvoeding, Koning Boudewijnstichting, 2021). 

Adviesraad

Daarnaast engageert een adviesgroep zich om expertise in te brengen over methodieken in en onderzoek naar (online) opvoedings- en relatieondersteuning:

• Het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning (EXPOO) van het Agentschap Opgroeien onderzoekt hoe online zelftools, modules en aanbod ondersteunend zijn voor gezinnen i.k.v. de doelstellingen van de Huizen van het Kind, en hoe men hiermee kwetsbare gezinnen kan bereiken. Ze brengen deze expertise in dit project in, en werken daarnaast actief mee in de disseminatie van het project. 
• CKG De Schommel biedt ouders ondersteuning in de opvoeding van hun kinderen, voor gezinnen uit de brede regio’s Leuven, Tienen en Diest. In hun praktijk krijgen ze regelmatig te maken met vragen over verschillen in de opvoeding tussen vaders en moeders, en vaderbetrokkenheid. Momenteel ontwikkelen zij digitale tools die ze aanbieden aan gezinnen op de wachtlijst, waardoor ouders meteen hulp vinden in afwachting van persoonlijke begeleiding. Tijdens thuisbegeleiding kunnen ze het digitale opvoedingsplatform blijven gebruiken. Lancering van het platform is momenteel voorzien in september 2022. De bedoeling is om het platform daarna ook open te stellen voor andere CKG. 
• Ella vzw brengt expertise in over gender en diversiteit en levert input omtrent het intersectioneel perspectief in het project. 
• Prof. dr. Karla Van Leeuwen is coördinator van de onderzoekseenheid Ortho- en Gezinspedagogiek (KU Leuven) en doet onderzoek naar ouderschap, opvoedingsbeleving en opvoedingsondersteuning. Ze heeft expertise in meetinstrumenten voor het in kaart brengen van de ouder-kind relatie en de co-parentingrelatie, en in evaluatieonderzoek van interventies. 
• Prof. dr. Siebrecht Vanhooren is verbonden met de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. Hij maakt deel uit van de onderzoeksgroep Klinische Psychologie, Meaning & Existence. Hij brengt expertise in over counselingmethodieken en vorming geven via online modules. 
• Tom Van Daele is klinisch psycholoog en onderzoeksleider van de Expertisecel Psychologie Technologie & Samenleving van Thomas More Hogeschool. Hij brengt expertise in over methodieken in blended hulpverlening.