Trauma en veerkracht bij gevluchte kinderen en gezinnen
Studiedag aangeboden door:
- Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR)
- Platform Kinderen op de Vlucht
- Kenniscentrum Gezinswetenschappen van de Odisee-hogeschool
Trauma én veerkracht
De omstandigheden waarin kinderen en gezinnen vluchten kunnen de ontwikkeling van een traumagerelateerde stoornis in de hand werken. Iedereen die betrokken is bij de opvang en begeleiding van kinderen en gezinnen op de vlucht en van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen krijgt steeds vaker te maken met de impact van trauma’s op het gedrag en de ontwikkeling van kinderen.
Tegelijkertijd zien we de veerkracht waarmee kinderen en gezinnen aan deze moeilijke situaties het hoofd bieden. Deze veerkracht zichtbaar maken, erop verder bouwen en versterken, bevordert op lange termijn het herstel, of zorgt ervoor dat de betrokkenen in de gegeven niet-optimale levensomstandigheden toch de meest constructieve ontwikkelingspaden blijft volgen.
Deze studiedag wil meer inzicht bieden in trauma en veerkracht en biedt concrete werkinstrumenten voor begeleiders en hulpverleners. Er is ook ruimte voor uitwisseling van goede praktijken voor de begeleiding van vluchtelingenkinderen en –gezinnen.
Voor wie?
Deze studiedag richt zich tot iedereen die zich inzet voor vluchtelingenkinderen, -jongeren en -gezinnen: medewerkers van opvangcentra, leerkrachten, advocaten, hulpverleners, voogden en andere vrijwilligers.
Op het programma
Voormiddag: plenaire sessies
8u30 - Onthaal
9u15 - Welkom
9u30 - Trauma en de gevolgen van trauma
Spreker: Larissa Steenhaut, psychologe en projectverantwoordelijke bij Solentra vzw en Katrijn Huygens, eveneens psychologe bij Solentra
10u10 - De invloed van trauma op het vluchtverhaal en de geloofwaardigheid ervan in de context van het asielrelaas
Sprekers: Anja De Wilde, coördinator van de cel minderjarigen op het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) en Sanne Crombecq, attaché juridische geschillen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV)
10u50 - Pauze
11u10 - Zorg en weerbaarheid bij niet-begeleide minderjarige vluchtelingen
Spreker: prof. dr. Ilse Derluyn, coördinator van het Centre for the Social Study of Migration and Refugees (CESSMIR) en co-directeur van het Centre for Children in Vulnerable Situations (CCVS)
11u50 - Zorg en weerbaarheid bij kinderen en families
Spreker: prof. dr. Lucia De Haene, orthopedagoge & gezinstherapeute ivm transculturele traumazorg aan vluchtelingen, verbonden aan PraxisP, Facultair Praktijkcentrum & Faculteit Psychologische en Pedagogische Wetenschappen, KU Leuven
12u30 - Lunch
Namiddag: workshops
Elke workshop wordt tweemaal aangeboden. Je kunt bij inschrijving aanduiden welke twee workshops je voorkeur genieten. Je kunt ook twee reservekeuzes maken.
De indeling van de deelnemers in de workshops gebeurt de dag voor de studiedag; we kunnen hierover niet vooraf communiceren.
13u30 - Eerste ronde workshops
14u30 - Koffiepauze
15u00 - Tweede ronde workshops
16u00 - Conclusies en slot
Overzicht workshops
Workshop 1
Trauma en veerkracht bij de opvang van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen
Begeleiders: Lesly Cheyns en Karine Boel, psychologen bij Minor-Ndako vzw
Minor-Ndako biedt aangepaste zorg en begeleiding voor kinderen en jongeren in een problematische situatie. Ze hebben verschillende initiatieven voor de opvang en begeleiding van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. In deze workshop bekijken we manieren en tools om met trauma om te gaan in een opvangcontext.
Workshop 2
School en de impact van trauma
Begeleider: Frederik Smets, UNHCR
Frederik Smets werkt als Communications and Advocacy Officer bij het VN-vluchtelingenagentschap UNHCR, in het regionale kantoor voor West-Europa. Hij heeft in samenwerking met leraren onderwijsmaterialen ontworpen om leerlingen wegwijs te maken in de thema’s vluchtelingen, asiel en migratie. Hij heeft tevens bijgedragen tot de Nederlandse vertaling van het UNHCR-handboek over trauma.
Workshop 3
Familiegericht werken in de eerste opvang met het programma ‘First Steps’
Begeleider: prof. dr. Patrick Meurs, docent kinderpsychotherapie aan de KULeuven, docent ontwikkelingspsychologie in de opleiding Gezinswetenschappen van de Odisee-hogeschool en aan de Universiteit van Kassel, directeur Sigmund Freud Instituut Frankfurt
‘First Steps’ of ‘Eerste Stappen’ is een cultuursensitief preventieprogramma met wetenschappelijk bewezen effectiviteit voor ouders in een kwetsbare positie (o.a. met een vluchtelingenachtergrond) met kinderen van 0 tot 3 jaar. In het programma wordt met ouders gewerkt rond kinderontwikkeling, ouderschap, opvoeding, gezinscohesie, maatschappelijke participatie en toekomstperspectieven.
Workshop 4
De ‘Tree of life’: een krachtige methodiek in de dialoog met mensen en jongeren op de vlucht
Begeleider: Claire Wiewauters, pedagoog en psychotherapeut, docent in de opleiding Gezinswetenschappen en onderzoeker bij het Kenniscentrum Gezinswetenschappen, Odisee-hogeschool
De methodiek ‘Tree of life’ vindt zijn oorsprong in het narratieve gedachtengoed en gebruikt de boom als creatieve metafoor voor het leven. Door ‘de boom van mijn leven’ te tekenen, krijgen mensen de kans om rijke en identiteitsversterkende verhalen te ontwikkelen die geworteld zijn in hun sociale en culturele geschiedenis.
Workshop 5
Mind-Spring: een psycho-educatieprogramma voor vluchtelingen van 9 tot 18 jaar
Begeleider: Elmira Erstukajeva, stafmedewerker CAW Oost-Vlaanderen en coördinator Mind-Spring in Oost-Vlaanderen
Mind-Spring© is een psycho-educatief groepsaanbod voor vluchtelingen, ontwikkeld in Nederland door Paul Sterk en nadien vertaald en toegepast voor kinderen en jongeren van 9 tot 18 jaar tot Mind-Spring Junior. Gedurende zes bijeenkomsten van twee uur zoeken de deelnemers in hun eigen taal hoe ze aan hun toekomst kunnen werken. Ze krijgen inzicht in veel voorkomende psychosociale en psychische klachten en verwerven vaardigheden om hiermee om te gaan.
Workshop 6
Evaluatie van trauma in de asielprocedure
Begeleiders: Anja De Wilde, coördinator van de cel minderjarigen op het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS), Sanne Crombecq, attaché juridische geschillen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) en advocaat meester Brecht De Schutter
Moderators: Geraldine Debandt en Sophie Lair (UNHCR)
Hoe wordt in de eerste instantie en tijdens de beroepsprocedure rekening gehouden met trauma in de evaluatie van de geloofwaardigheid van het asielrelaas? Mogelijkheden en limieten in de huidige aanpak zullen worden toegelicht door verschillende betrokken actoren, waaronder het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen, de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen en een advocaat.
Praktisch:
- Datum: dinsdag 7 november 2017
- Plaats: Campus Schaarbeek
- twitter: #vluchtelingenkinderen