Studie- en vormingsdag 'Van "buddy" tot "community": hoe kwetsbare netwerken versterken?'

Met deze studie- en vormingsdag willen we (1) sociale professionals informeren over de uitkomsten van recent onderzoek en hierover met elkaar van gedachten wisselen en (2) ingaan op de vraag naar vorming in methodieken die netwerkversterking bij maatschappelijk kwetsbare groepen stimuleren. 

(1) Tijdens de studievoormiddag staat onderzoek centraal. We reflecteren over sociale netwerkversterking: wat bedoelen we daaronder en welke rol kan een professional spelen in de versterking ervan?

We stellen ook de resultaten voor van twee Odisee-onderzoeksprojecten: 

• L.ink: actief netwerkgericht werken voor mensen met een beperking.
  Dit PWO-continueringsonderzoek volgde anderhalf jaar lang een groep mensen met een beperking op vlak van hun sociaal netwerk via de digitale tool ‘Inclusieweb’. Een belangrijke onderzoeksvraag was of het sociaal kapitaal van mensen met een beperking vergroot/versterkt kan worden via methodieken van netwerkversterking door professionele hulpverleners. De partners in dit project waren het Vlaams Welzijnsverbond, Broeders van Liefde, Hogeschool Vives en UCLL.
• Persoonlijke netwerkversterking bij mensen in armoede. Een overzicht van werkmodellen en een sterkte- zwakteanalyse door ervarings- en praktijkdeskundigen.
  Dit onderzoek bracht netwerkversterkende modellen en initiatieven in kaart en voegde er het oordeel van ervarings- en praktijkdeskundigen en van beleidsmedewerkers aan toe. Het project lijstte methodieken op uit de literatuur, rangschikte ze in 7 werkmodellen en liet ze vervolgens evalueren door mensen in armoede en professionele hulpverleners. In welke mate zijn bepaalde methodieken persoonlijk en duurzaam? Wat zijn sterktes, zwaktes en randvoorwaarden? Het project gebeurde in opdracht van minister Homans en het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. 
  Op de studievoormiddag wordt het eindrapport van het project voorgesteld, met aandacht voor de resultaten van de literatuurstudie en de SWOT-analyse.

(2) De vormingsnamiddag verschaft hands-on informatie over methodieken die een sociale professional kan inzetten om op actieve wijze sociale netwerken te versterken. We belichten werkmodellen voor drie doelgroepen: personen met beperking,  personen met een ervaring van armoede, en kinderen in de jeugdhulp.

Programma

Studievoormiddag: Hulpverleners informeren over de resultaten van recent onderzoek over netwerkversterking

Vormingsnamiddag: Netwerkversterkende competenties van hulpverleners verbeteren

Overzicht van de vormingsmodules:

De vormingsmodules zijn gericht naar professionelen in het werkveld (Armoedebestrijding, socio-cultureel werk, VAPH, Jeugdhulp)

1. Van Buddy tot Community: 7 werkmodellen voor netwerkversterking (Imane Kostet en Kristien Nys)
   In deze interactieve workshop gaan we dieper in op de resultaten van het onderzoek naar persoonlijke netwerkversterking bij mensen in armoede. We reflecteren samen met mensen in armoede, praktijkwerkers en de onderzoekers over de SWOT-analyse uit het onderzoek en wisselen ervaringen uit. In deze workshop is er ruimte om de eigen praktijken en initiatieven kritisch te bevragen en af te toetsen bij elkaar. Op welke manier doet jouw organisatie aan persoonlijke netwerkversterking? Hoe houdt je organisatie rekening met de knelpunten zoals ervaringsdeskundigen die ervaren, en welke good practices kunnen we met elkaar delen? Het doel van deze namiddagsessie is om elkaar te inspireren en te stimuleren om persoonlijke netwerken duurzaam te versterken
    
2. Inclusieweb: een digitale tool voor sociale netwerkanalyse (Lieven Fierens)
   Het inclusieweb is een online netwerkcirkel die sociale netwerken van mensen in kaart brengt. Deze tool werd in het kader van het L.INK-onderzoek ontwikkeld. Op een intuïtieve manier worden personen, dieren en plaatsen zowel op een bepaalde afstand tot de cliënt als binnen een bepaald levensdomein geplaatst. Tijdens deze workshop gaan we in op de achtergrond en de opbouw van de tool. We gaan er ook mee aan de slag en we bekijken de mogelijkheden van sociale netwerkanalyse op cliënt- en organisatieniveau.
    
3. Netwerkversterkend en contextgericht werken in de jeugdhulpverlening (Joris Van Puyenbroeck)
   In deze workshop gaan we in op netwerkversterking bij minderjarigen in mobiele of (semi-) residentiële opvang. Hoe verhoudt netwerkversterking zich tot contextgericht werken? Multi-probleem gezinnen, verontrustende situaties, ... in contexten waar gezins- en familierelaties onder zware druk staan, heerst vaak een handelingsverlegenheid als het gaat over het inschakelen van sociale steun uit het bredere netwerk. We vertrekken vanuit enkele inzichten uit literatuur, we bespreken voorbeelden en methodieken uit de praktijk, kwaliteitscriteria en gerichte vragen die professionals zich kunnen of moeten stellen vanuit het standpunt van de betrokkenen.
    
4. Inleiding tot de bruggenbouwer-methodiek (Inge Verhaegen)
   De methodiek bruggenbouwer geeft organisaties en professionals handvatten om op een methodische manier aan de slag te gaan met netwerkversterking en community building. Hierbij vormen formele èn informele netwerken van cliënten, organisaties en de buurt de insteek. Aan de hand van 7 bouwstenen zoeken we verschillende ingangspoorten om netwerken te versterken en te verduurzamen. In een notendop nemen we je mee door deze bouwstenen (mindset, vraagverduidelijking, sociale rolversterking, netwerkontwikkeling, buurtgericht werken, succes- en faalfactoren en verankeren) en reiken we naast een stukje theorie ook handige tools aan om hiermee aan de slag te gaan.