Van huwelijkscontract naar opvoedingsbelofte

'Wij zijn jouw ouders, en we zijn er voor jou, ongeacht onze relaties met elkaar', dat is in een notedop de belofte die alle ouders maken tegenover hun kind. Zou het niet zinvol zijn om dit ook expliciet uit te spreken, bij de geboorte, bij de aangifte van een geboorte, of de registratie van een adoptie - én te bevestigen, bijvoorbeeld na een scheiding of bij de vorming van een nieuw gezin.

Naar aanleiding van de Internationale Dag van het Gezin, 15 mei 2006, lanceerden het Kenniscentrum Gezinswetenschappen en het Vlaams Centrum voor het Welzijn van Kinderen en Gezinnen een debat over zin en onzin van een ‘opvoedingsbelofte’. De opvoedingsbelofte is een publieke verklaring waarmee ouders hun engagement tegenover hun kind(eren) uitspreken.

De opvoedingsbelofte moet de ouders bewustmaken van de draagwijdte van hun engagement, naar analogie met de regeling van partnerrelaties. Vandaar de keuze van de titel: ‘Van huwelijkscontract naar opvoedingsbelofte’.

Het publieke karakter van de uitspraak plaatst ook de maatschappij voor haar verantwoordelijkheid om het nieuwe gezin met de nodige steun te omringen.

Voor de kinderen betekent zij de bevestiging dat hun ouders er zijn voor hen, altijd, ongeacht de relatie die de ouders verder met elkaar hebben.

Op de forumdag van 11 mei 2006 legden we dit voorstel voor aan vertegenwoordigers van beleid, wetenschappelijk onderzoek, hulpverlening en middenveld. Achteraf bezorgde nog een twintigtal experten ons een schriftelijke reactie.

Zelfs als de uitkomst van de discussie niet eenduidig is, heeft de forumdag toch zijn doel bereikt: een dialoog op gang brengen over de vraag of de opvoedingsbelofte een passend instrument is om de opvoedingsrelatie te kaderen én te ondersteunen. Wij hopen dat deze publicatie aanzet geeft tot nieuwe stappen in dit belangrijke debat.

Dit debat kreeg nog een vervolg:

In 2007 was de opvoedingsbelofte opnieuw onderwerp van debat, tijdens de conferentie 'Gedeelde pedagogische verantwoordelijkheid? De opvoedingsbelofte in het licht van de rechten van de mens en de rechten van het kind'.

En ook daarna bleef de idee leven:

• Op 1 mei 2014 kreeg de opvoedingsbelofte voor het eerst ritueel gestalte, zij het omgedoopt tot 'ouderschapsbelofte'. 

  De Standaard bracht er op 3 mei verslag van uit; het Nederlandse blad Trouw schreef erover op 8 mei 2014. [U vindt de artikels hiernaast]

• Op 8 september 2015 stelde Hans Van Crombrugge de ouderschapsbelofte voor, als eerste stap in een mogelijk drieluik van ouderschapsbelofte-ouderschapsplan-stiefouderplan, tijdens het congres 'Scheiden: voorkomen of ànders doen?', te Arnhem.
• In september 2015 verscheen in Nederland het boek 'Liever liefde dan de beste buggy' (Uitgeverij Pica), bedoeld voor prille ouders. Ook in dit boek is plaats voor  de 'ouderschapsbelofte'. De webpagina van de uitgever linkt door naar een sjabloon dat je kan gebruiken voor je eigen 'ouderschapsbelofte'.