Zingeving en ethiek

Voor ons vertrekt een goede begeleiding van gezinnen vanuit hun eigen sterktes. Levensbeschouwing en religie zien wij als mogelijke bronnen van motivatie en kracht. Bij het begin en het einde van het leven, maar ook bij gezinstransities en ziekte, spelen ze een grote rol. Ook ethische vragen die zich tijdens de levensloop stellen, maken deel uit van ons onderzoekswerk. 

Hoe levensbeschouwing en zingeving ons inspireren in liefdesrelaties, in opvoeding en in zorg, vroegen we aan gezinnen en deskundigen met uiteenlopende levensbeschouwingen (joods, christelijk, boeddhistisch, islamitisch en vrijzinnig). De resultaten verschenen in 2008 in het boek ‘Zin in gezin? Kan levensbeschouwing de duurzaamheid van gezinsrelaties bevorderen?’.

In het symposium en de publicatie 'Vaders, zonen en islam: migreren tussen Oedipus & Abraham' van 2012 vroegen we waarom de westerse Oedipusmythe, die het vader-zoonconflict weergeeft, niet goed werkt als kader om moslimgezinnen te ondersteunen. Misschien biedt de islamitische Abrahammythe inspiratie voor een model van ‘verantwoordelijk engagement’ en van harmonie, eerder dan conflict, tussen vader en zoon?

Bewust of onbewust geven we in de opvoeding van onze kinderen onze idealen door over een goed en zinvol leven. In 2014 bracht het project ‘Levensbeschouwing en opvoedingsidealen’ een grote diversiteit aan opvoedingsidealen in kaart, en ook de beleving hiervan in enerzijds Nederlands-christelijke gezinnen (door Driestar Educatief in Gouda) en anderzijds Vlaamse moslimgezinnen.

Onder de titel 'Islamitische visies op relaties en opvoeding' hebben we meer dan twee decennia lang meerdaagse bijscholingen aangeboden met als doel om de dialoog tussen hulpverleners van diverse achtergrond te bevorderen en om de hulpverlening aan moslimgezinnen te optimaliseren. Ook andere thema’s kwamen aan bod, zoals Islamitische visies op psychiatrische problemen, of op personen met een handicap, of op euthanasie en levenseinde. In 2019 boden we een vorming aan over ‘Islamic counseling’. In 2020 organiseerden we enkele webinars over verwante thema's.

Ethische vragen in verband met zwangerschap en geboorte hebben al lang onze aandacht. In 2013 onderzochten we hoe psychosociale begeleiding van gezinnen bij prenatale diagnostiek en screening gebeurt. Van 2014 tot 2016 bekeken we de impact van de NIPT, de niet-invasieve prenatale test waarmee op veilige wijze chromosoomafwijkingen traceerbaar zijn. Ethische vragen van gezinnen stonden centraal: wat doe je als de testresultaten reden geven tot ongerustheid over de gezondheid van je kind? Hoe kom je tot een 'goede beslissing'? Over deze thema's hebben we diverse publicaties uitgebracht en bijscholingen aangeboden.

Ook ethische vragen die verband houden met het levenseinde komen aan bod in onze projecten en activiteiten. 'Vroeger nadenken over later' nodigde ouderen in 2013-2015 uit om na te denken over hun toekomst en levenseinde, zodat zij meer greep zouden krijgen op hun leven. Over euthanasie en palliatieve zorgen organiseren we in 2021 enkele lezingen en bijscholingen.