Vluchtelingengezinnen

Het Kenniscentrum Gezinswetenschappen doet onderzoek naar de levensomstandigheden van asielzoekers en erkende vluchtelingen en hoe deze mensen beter ondersteund kunnen worden. Ons onderzoek is praktijkgeoriënteerd en biedt aan antwoord op de noden van ngo’s en publieke spelers in de asielsector op gebied van kennis, methodologie en opleiding. Het onderzoek wordt steeds gevoerd in co-creatie met de diverse actoren in het werkveld.

De titel van ons eerste project, ‘Veerkracht ondersteunen bij ouders en kinderen van vluchtelingengezinnen’ (2017-2019) spreekt voor zich. We analyseerden waarom sommige zorgpraktijken op gebied van opleiding en welzijn minder of meer effectief waren. We ontwikkelden een methodiek om in dialoog te gaan met kinderen en jongeren met een vluchtverhaal. Tot vandaag zijn de bijscholingen om hiermee te leren werken, gewild en populair.

Dit onderzoek leerde ons dat een betere begeleiding van families voor, tijdens en na de procedure gezinshereniging, echt wel noodzakelijk is. In 2019 hebben we een onderzoek gestart naar de noden van zorgverleners en gezinnen. Dit zal resulteren in een opleiding voor verschillende professionele actoren.

In 2018-2019 deden we in opdracht van de Vlaamse Overheid onderzoek naar de vrijwilligersinitiatieven die woonondersteuning aanbieden aan erkende vluchtelingen. Dit resulteerde in een draaiboek met goede praktijken en basisvoorwaarden voor de supervisie en ondersteuning van de vele vrijwilligers in deze sector.

Sinds 2018 organiseert onze campus, samen met diverse (buitenlandse) partners, de internationale Summer School ‘Refugee Children and Families in Europe: social work and counseling’, over de ondersteuning van vluchtelingengezinnen.

Steeds meer Europese landen kiezen ervoor om niet-begeleide minderjarigen kleinschalig op te vangen in pleegzorg, een tijdelijk verblijf in een lokaal gezin. Pleegzorg Oost-Vlaanderen en het Kenniscentrum Pleegzorg hebben het Kenniscentrum Gezinswetenschappen gevraagd om mee na te denken hoe de pleegzorg voor deze kinderen en jongeren een therapeutische invulling kan krijgen. Van 2022 tot 2025 werken we mee aan een Europees project met als doel om een model van therapeutische pleegzorg uit te werken, dat vlot inzetbaar zal zijn door de professionele begeleiders van de pleeggezinnen.

Sinds 2021 onderzoeken we samen met twee andere onderzoekscentra de impact van het migratie- en integratiebeleid op het welzijn en de integratietrajecten van vluchtelingengezinnen. Onze taak in dit multidisciplinaire onderzoek is om te bekijken hoe het staat met het psychosociaal welzijn van vluchtelingengezinnen en wat de impact is van beleidsmaatregelen en steunstructuren doorheen het integratietraject op hun welzijn.

In 2020 zijn we gestart met de ontwikkeling van een beleidsvisie voor een meer gezins- en kindvriendelijke asielopvang. Deze tekst werd in 2022 voorgesteld. De visietekst is breed gedragen en mee geschreven door enkele belangrijke partners op het terrein, en is onder meer gebaseerd op de vele gesprekken die we voerden met meer dan honderd gezinnen, kinderen en jongeren in asielcentra. Op basis hiervan ontwikkelden we ook een trainingsprogramma voor professionals.