Onverantwoordelijke ouders, verantwoord beleid? Een staat van het Gezinsbeleid 2024
Studievoormiddag op dinsdag 25 februari 2025, 9u-13u, Campus Schaarbeek
In het kader van onze jaarlijkse 'Staat van het gezinsbeleid in Vlaanderen'.
Zodra onze analyse klaar is, met verwerking van de feedback die we ontvingen tijdens deze studiedag, vind je deze hier terug.
De afgelopen jaren is er in het Vlaamse beleid een trend ontstaan om meer verantwoordelijkheid te vragen van ouders. Met het nieuwe Vlaamse regeerakkoord wordt deze trend versterkt. Voor deze studievoormiddag kozen we thema’s waarbij ouders als ‘eerste opvoedingsverantwoordelijken’ niet-vrijblijvend worden aangesproken en we stellen ons de vraag: hoe verantwoord kan het beleid zijn tegenover deze ‘onverantwoordelijke ouders’?
Deze studievoormiddag was bestemd voor wie actief is in de brede gezinsondersteuning, het beleid, het middenveld en de onderzoekswereld.
Hieronder kan je de presentaties en de opnames bekijken.
Wiens verantwoordelijkheid?
De afgelopen jaren is er in het Vlaamse beleid een trend ontstaan om meer verantwoordelijkheid te vragen van ouders.
Denk bijvoorbeeld aan het responsabiliseren van ouders voor de zindelijkheidstraining van hun kleintjes of het overwegen van werkstraffen voor ouders die onvoldoende betrokkenheid aan de dag leggen bij jeugddelinquentie. Met het nieuwe Vlaamse regeerakkoord wordt deze trend versterkt.
Voor deze studievoormiddag kozen we thema’s waarbij ouders als ‘eerste opvoedingsverantwoordelijken’ niet-vrijblijvend worden aangesproken en we stellen ons de vraag: hoe verantwoord kan het beleid zijn tegenover deze ‘onverantwoordelijke ouders’?
Enkele voorbeelden:
- Een schoolcontract moet de betrokkenheid van ouders op scherp stellen. Het beleid richt zich specifiek tot ouders die moeite hebben ‘om hun verantwoordelijkheid te nemen’ en zij die deze niet ‘willen’ opnemen.
- Via de school van hun kinderen zal worden afgedwongen dat ouders Nederlands leren.
- Bij verslavingsproblemen zal een ondertoezichtstelling van de zwangere vrouw en het ongeboren kind mogelijk worden.
- Ouders van geplaatste kinderen zullen geresponsabiliseerd worden in functie van een terugkeer naar huis.
- Rechters zullen tools krijgen om ouders bij jeugddelinquentie op hun ouderlijke verantwoordelijkheid te wijzen.
- Het activeringsbeleid richt zich specifiek tot kwetsbare en baanloze gezinnen en thuiswerkende vrouwen met een migratieachtergrond.
- Het Vlaamse gezinsbeleid wil ouders bij een scheiding responsabiliseren over de gevolgen ervan voor hun kinderen.
Beeld: Shutterstock
Programma en presentaties
Verwelkoming door Tanja Nuelant, clusterdirecteur 'Mens en Samenleving', hogeschool Odisee
Een staat van het gezinsbeleid 2024, door Gianni Loosveldt, Kenniscentrum Gezinswetenschappen, hogeschool Odisee
Ouderlijke verantwoordelijkheid in het jeugdrecht, door Ninne Menten, Instituut voor Sociaal Recht en Leuvens Instituut voor Criminologie, KU Leuven
‘Onverantwoord ouderschap’ tijdens de zwangerschap: bescherming van ongeboren en toekomstige kinderen, door Charlotte Termonia De Mulder, Faculteit Rechten, Universiteit Antwerpen
Het partnerschap tussen ouders en school onder druk, door Kim Bogaerts, directeur onderwijs, Vlaamse Confederatie van Ouders en Ouderverenigingen: presentatie en tekst
Wiens gedeelde verantwoordelijkheid? Ouders na scheiding over verwachtingen van de overheid, door Kathleen Emmery, Kenniscentrum Gezinswetenschappen, hogeschool Odisee
- Lees ook het eindrapport van dit onderzoek: Gezinskabinet: de ondersteuning van alleenstaande ouders en
samengestelde gezinnen
De activering van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt: ongezien hoge ambities vergen een domeinoverschrijdend en evidence-based instrumentarium, door prof. dr. Jonas Wood, Centrum voor Demografie, Familie en Gezondheid, Universiteit Antwerpen
Panelgesprek met:
- Ingrid Crabbe, medewerker beleidsparticipatie, Ouderspunt
- Isa Deschuyteneer, integratief kinder- en gezinspsychotherapeut bij Centrum Zon-Maan en werkgroep hoogconflictueuze scheiding
- Sophia Honggokoesoemo, stafmedewerker Levl
- Lies Vandemaele, directeur Centrum voor Integrale Gezinszorg Nestel
Moderator: Simonne Vandewaerde, Kenniscentrum Gezinswetenschappen, hogeschool Odisee