#PlekVrij: particuliere opvang van Oekraïense vluchtelingen in België
We bundelden de bevindingen van het onderzoek in een rapport.
Check the results of our research project in the English version of the report.
Consultez les résultats dans la version française du rapport de recherche.
Oproep #PlekVrij werd massaal beantwoord maar wat nu?
Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn 14 miljoen Oekraïense burgers op de vlucht. Ook België werd een gastland en moest snel oplossingen vinden om opvang te bieden. In februari 2022 lanceerde de overheid de campagne #PlekVrij/#PlaceDispo, met de oproep om Oekraïense vluchtelingen thuis onderdak te bieden.
De campagne was een succes. In ons land gingen duizenden burgers in op deze oproep, wat na amper een week al goed was voor maar liefst 22.000 plaatsen! Op het hoogtepunt waren er bijna 40.000 plaatsen beschikbaar in de ‘Housing Tool’, die een overzicht geeft van de beschikbare opvangplekken. Oké, niet al deze plekken bleken effectief beschikbaar of geschikt, maar het geeft een indicatie van het enthousiasme van de gastgezinnen.
Bovendien weten we dat een deel van de mensen die Oekraïne ontvluchtten, nog buiten dit netwerk onderdak vonden, bij vrienden of bij gastgezinnen die via sociale media of andere platformen een opvangplaats aanboden.
Wie zijn deze gastgezinnen? Wat drijft hen? Hoe erva(ar)den ze de gastopvang? Zouden ze het opnieuw doen? Welke ondersteuning is daarvoor nodig?
In juni 2022 lanceerden we een grootschalige online bevraging van personen en gezinnen die Oekraïense vluchtelingen opvingen, of opgevangen hadden, of die overwogen om dit te doen. Meer dan 650 gastgezinnen namen deel.
Met dit project willen we de overheid en sociale organisaties informeren over de behoeften, mogelijkheden en grenzen van de gastgezinnen, en de mensen die zij opvangen.
Onderzoekers
Dit onderzoek is een gezamenlijk initiatief van het Onderzoekscentrum Sociaal Werk en het Kenniscentrum Gezinswetenschappen. Naast Mieke Schrooten werken deze onderzoekers mee: Jan Claeys, Pascal Debruyne, Harm Deleu, Dirk Geldof, Nele Gulinck, Gianni Loosveldt, Wim Peersman, Kaat Van Acker en Sylvie Van Dam.

Gastgezinnen van Oekraïense vluchtelingen: wie zijn ze en wat hebben ze nodig?
We bundelden de bevindingen van het onderzoek in dit rapport. Het geeft ons een concrete inkijk in de drijfveren en ervaringen van de gastgezinnen.
- Wie zijn deze gastgezinnen?
- Wat zijn of waren hun beweegredenen omop deze oproep in te gaan?
- Met welke uitdagingen kregen ze te maken?
- Welke ondersteuning hebben ze nodig?
We hopen dat de overheden er genoeg inspiratie in vinden om een degelijk en duurzaam ondersteuningskader aan te bieden aan alle betrokkenen.
Publicaties over dit project
- Mieke Schrooten publiceerde:
- Waar blijven de nooddorpen waar íédereen welkom is? MO*, 27/05/2022
- Waar gaan gevluchte Oekraïners straks wonen? MO*, 16/09/2022
- Podcast Alles wordt beter, Aflevering 6: Oekraïners eerst?
- Sociaal.net publiceerde een samenvatting van het onderzoek en een opinie van de onderzoekers: Burgers vangen Oekraïense vluchtelingen op: voor herhaling vatbaar? Sociaal.net, 09/02/2023
- Op 13 december 2022 presenteerden Gianni Loosveldt en Mieke Schrooten de onderzoeksresultaten op de Conferentie over steden en migratie te Mechelen, de International Organization for Migration – Belgium.
Diverse media hebben al bericht over dit onderzoek:
- ‘Als de Oekraïners huiswaarts keren, zal ik ze missen', De Tijd, 07/02/2022
- Hoe gaat het met de gastgezinnen die Oekraïense vluchtelingen opvangen? Odisee Hogeschool lanceert bevraging. De Morgen, 14/06/2022
- Gastgezinnen tevreden over opvang Oekraïners, blijkt uit onderzoek: ‘We hadden andere resultaten verwacht’. De Morgen, 07/09/2022
- Majority of host families positive about taking in Ukrainian refugees. The Brussels Times, 07/09/2022
- Ondersteuning gastgezinnen cruciaal bij opvang Oekraïense vluchtelingen. Apache, 04/10/2022
- Wat is er gebeurd met #plekvrij en de nooddorpen voor Oekraïners? ‘Steeds meer mensen staan plots ongepland voor de deur’. De Morgen, 24/10/2022